Idup Di Désa

02:08 ,
Olih: I Komang Alit Juliartha
Sumber Gagambaran; id.pinterest.com

“Tiang med!”
Tuah amonto alasané Nengah Martini. Ipun tusing inget makejang ané suba liwat. Ané dadi kenangan manis. Sahasa tusing rungu tekén kahanané Putu Karma. Sebet tan kadi-kadi. 
Putu Karma kamulan suba ngarasayang gegélan ipuné solahné suba malénan. Tusing cara ipidan. Pidan dugas simalu katemu, ipun suba nyambatang kawéntenané tusing ngelah apa, kéto masi mamondok di karang padésaan, tusing ngelah tetamian utawi warisan. Ipun gupuh ngayah madesa ngitungang sahananing pamargi ring désa. Nengah Martini suba nawang unduké totonan lan nerima pradé mani puan ngantén madunungan di pakarangan désa, misadia lakar ngayah.
Liang pesan kenehné Putu Karma nepukin anak luh jegég, tusing ja jegég tuah di sisi, sakéwala jegég masi di ati. Nyak masi lakar ngoyong di désa laut ngayahin karang désa. Nyansan ngedénang kletegné Putu Karma lakar nyuang Nengah Martini anggon kurénan.
Nengah Martini lekad di kota. Kéto masi gedé di kota. Umahné di kota. Reramanné makadadua magaé dadi pagawé negeri di provinsi. Putu Karma nawang Nengah Martini anak mula ngelah. Umahné luung, ada mobil, ngelah masi ruko ané séwanga tekén anak uling Jawa. Mirib keluargan ipuné tusing ja lakar kuangan pipis. Nanging, Putu Karma tusing marasa lek, diapin lacur.
Kenal mara aminggu ngajak Nengah Martini, Putu Karma suba langsung ngorahang demen. 
“Misadia Nengah nerima pangidih Beliné ento?” alus ipun ngorahang.
Nengah Martini mendep. Bengong, paliatné ngambang mirib ngenehang pangidihné Putu Karma.
Nengah Martini sada makesiab ningeh munyinné Putu Karma wiréh ipun tusing ngeh nang akidik Putu Karma ada keneh ngajak ipun. Aminggu suba ipun ngoyong di désanné Putu Karma, ngaè penelitian unduk kawéntenan karang désa. Mara neked, ipun suba katemu ngajak Putu Karma. 
“Nak wénten napi saking kota nembé malancaran ka désa, Gék?”
“Tiang jagi penilitian driki, Bli.”
“Meneliti napi?”
“Unduk karang désa.”
“O kéto, sedeng melaha tiang ngoyong di karang désa, tiang masadia ngemang informasi.”
Nengah Martini demen kenehné sinah lakar dangan ngalih informasi. Putu Karma masi demen, mirib ipun suba jatuh ati ring patemon kapertama ulian nepukin paras ayuné Nengah Martini. Ideh-ideh atehanga Nengah Martini sareng Putu Karma. Ka pura désa, ka Jro Bendésa kéto masi majalan ngiterin wewidangan désa. Putu Karma demen. Suba aminggu ipun ngwanénang raga ngorahang isin kenehné 
Nengah Martini pamuput nyak nerima pangidihné Putu Karma. Prajani Putu Karma ngorahang tekén reramanné ipun suba ngelah demenan. Reramanné masi demen lakar ngelah calon mantu uling kota.
Sasukat matunangan, Putu Karma maan dogénan melali ka umahne Nengah Martini. Ipun tusing marasa lek tekén déwék lacur melali ka umah anak sugih. Keneh ipuné tuah abesik pang maan katemu ngajak anak luh ané banget sayangang ipun. Nganti ipun marasa ada ané maléna  uling Nengah Martini. Peratiané nyansan nguredang. Kéto masi tusing pati sanget mesuang munyi yén ajaka ngorta tekén Putu Karma. Di télpon masi patuh. Yén sing Putu Karma nélpon, Nengah Martini tusing nyak nélpon malunan. Apa takonina kéto gén sautina. Tusing ada matakon balik apabuin lakar nuturang ané lénan turah mangkin kasambatang curhat. Massenger, WA, tusing masi taén ngamalunin.
Malam minggu, Putu Karma melali ka umahné Nengah Martini. Ujané sada bales, ipun tusing ngrunguang. Kéto masi misi kelép, ipun tetep majalan. Kenehné mamesik lakar nakonang kénkén kasujatian tresnané Nengah Martini tekén ipun. 
“Ngah, dadi malénan pesan Nengah jani tekén i pidan? Apa Bli ada pelih? Tegarang sambatang!”
“Tusing Bli.”
“Men?”
Nengah Martini mendep. Nguntul. Paningalané marep tuun ningalin jeriji tengawan maplalianan ajak jeriji ané di kébot.
“Nengah suba tusing demen ajak Bli? Nengah suba ngelah pengganti? Nengah suba ngelah tunangan baru? Orahang jujur ajak Bli.  Bli tusing ja lakar gedeg.”
“Tiang Med!” Sada nengkik.
Putu Karma mendep. Buin ipun matakon.
“Ulian med dogénan?”
Nengah Martini buin nguntul.
“Tegarang orahang ané sabenehné, Ngah?”
Nengah Martini nlektekang muanné Putu Karma laut masaut, “tiang tusing nyak ngoyong di désa Bli. Tiang nawang yén tiang ngantén ajak Bli, Bli pasti ngajak tiang ngoyong di désa. Tiang sing demen ngoyong di désa.”
“Nengah suba nawang uling pidan, Bli manyama padidian, sinah mani puan Bli ané ngoyong tur nongosin umahé di desa. Sing mungkin bli lakar nyidang ngoyong di kota.”
“Tiang suba mautsaha ngoyong di désa. Nanging tiang sing demen.”
“Apa makada Nengah sing demen?”
“Pisagan Bliné dueg ngléak.”
Makesiab Putu Karma ningehang pisagané orahanga bisa ngléak.
“Nyen ngorahang kéto?”
“Tiang aminggu ngoyong di umah Bliné dugas tiang penelitian, pas tiang mulih, neked di jumah basang tiangé sakit. Aba ka dokter sing seger-seger. Laut aba tiang ka balian  dangin puriné ditu ngenah pisagan Bliné ané ngaenang tiang sakit.”
“Yén ento makada Nengah sing nyak ngoyong di désa, pelih adané . Di kota masi sing kuangan anak bisa ngléak.”
“Dadi Bli ngorahang keto?”
“Di kota wayahan buin léakné. Nengah mara sakit basang, di kota suba liu ngelah solah jelékan tekén léak, manusané masolah raksasa. Ngamatiang anak tan padosa. Ngemaling, marikosa muah ané lénan. Eda Nengah takut ngoyong di désa. Bli misadia lakar dadi taméng keluarga,” Putu Karma nyekenang.
Nanging Nengah Martini kukuh tusing nyak nengil di désa.
“Bli marasa tusing ja ento alasan utama. Apa sabenehné ané engkebang Nengah?” Putu Karma tusing percaya. Cucud ipun matakon.
“Tiang sing demen wiréh magenepan pisan pamarginé ring désa. Apabuin Bli makarang désa. Sabilang odalan ring pura, tedun, ngayah, nganti aminggu, abulan. Kondén buin acara-acara ané lénan. Tiang tusing demen. Tiang demenan di kota. Santai. Purnama tilem ngaturang canang sari dogén suba cukup. Sing ja misi ngaé kéné kéto. Ribet. Ruwet. Apabuin tiang lekad tur gedé di kota tusing bisa majejaitan. Jeg sibuk. Kondén misi ngitungang reraman Bliné ané suba tua.”
Kondén suud Nengah Martini ngomong, Putu Karma nadak majujuk semune galak.
“Nah, Ngah. Tusing kénkén. Kangguang neked dini dogénan iraga matunangan. Suksma Nengah suba maan nimpalin Bli. Yadiastun akejep kewala ento suba cukup anggo Bli kenangan. Dumadak Nengah nepukin anak muani ané nyidang ngaénang Nengah bagia.”
Putu Karma magedi. Sebet pesan kenehné. Nyag tangkahné. Sebet boya tuah sangkaning tresnané pegat di tengah jalan, nanging sangkaning munyinné Nengah Martini ngorahang reramanné suba tua. Uling ditu suba ngenah Nengah Martini sing lakar nyak tulus nresnain tur ngencanin anak lingsir pradé mani puan suba tua, sakit-sakitan laut mawali ka tanah wayah.
“Mé, Pa, antosang malu. Tiang lakar ngalihang calon mantu ané misadia lakar tulus ngayahin Mémé Bapa, ngarunguang Mémé Bapa,” ngamikmik ipun padidian. Deres ulung yéh paningalan ipuné macampuh ajak yéh ujané. 

Barbados,1 April 2020



avatarI Komang Alit Juliartha
embas ring Bekasi, 15 Juli 1991. Dané alumni saking program studi Pendidikan Bahasa Bali IHDN Dénpasar lan meneng ring Banjar Kubu, Kelurahan Kubu, Kabupatén Bangli. Kakawian-kakawiannyané marupa puisi, satua cutet, lan ésai kamuat ring surat kabar sakadi Bali Orti (Bali Post), lan Média Swari (Pos Bali). Cakepané sané sampun kawedar marupa pupulan satua cutet sané mamurda “Swécan Widhi” warsa 2015 lan ngamolihang hadiah Sastra Rancagé warsa 2016. Warsa 2016 dané ngamedalang cakepan marupa novél sané mamurda "Satyaning Ati" lan 2019 satua cutet mamurda "Antologi Ling".

No comments

Subscribe to: Post Comments ( Atom )