Mulat Sarira

Olih: Putu Ardana Bukian

Sumber Gagambaran; id.pinterest.com

Munyin gerantang gelinting uli spéaker HP-né Nyoman Surya. Sambilanga nampadin padang di tengah tegalané ipun mirengang suaran gong gerantangan. Milu suir-suir nuutin munyin gending gamelan gerantangé. Kedis becicané ngelincak di duur carang punyan kayu jatiné. Munyiné ngrocé gacor. Nyoman Surya nolih menék. Laut negak nyedégdég di betén bongkol punyan kayu jatiné.

“Péh… ngedah munyin becicané…” kéto di kenehné sambilanga meliat menék nyingakin becicané ngecikcak.

Ilih-ilih sambilanga negak, laut iseng nyemak HP ané kaselet di kantong celanané. Laut ipun mamaca, nolih-nolih isin HP-né. Saget mamunyi HP-né sawiréh ada pabesen macelep di WhatsApp-né Nyoman Surya.

“Man… dija né? Ngujang? Ngidih tulung nah… ada bekel? Bang ja tiang malu nyilih, anggo aba pianak tiangé masuntik. Pianak tiangé gelem, bekel telah tiangé telah, Nyoman ada pis? Dadi tiang nyilih? Suksma.”

Kéto pabesen sané macelep di WhatsApp-né Nyoman Surya. Nyoman Surya mula nak sing dadi ati. Sing ja ulian ulian matimpal dogén ipun jemet, diastun ja sing kenal asal ba nak nagih ngidih tulung pasti tulunginé. Yadiapin suba pang liu kabelog-belog anak. Ada anak ngoraang nyilih pipis ngoraang kéweh, diseubané baanga nyilih, nguliang sing suba pati nyak. Kéwala Nyoman Surya tuah masukserah ring Ida Hyang Widhi. Yén kéto anaké demen melog-melog sing ja lakar masari rejékina. Kéto dogén anggoné ngalimurang kenehné.

Né téh.. jani, anaké nagih nyilih pipis sing ja lén, timpalné anaké ajaka magaé ring Pariwisata. Patuh-patuh dadi guidé ngaba tamu Arab. Timpal anaké sanget gati taén nulungin Nyoman Surya. Yén sing ada timpalné ténénan, taén suba Nyoman Surya sing makan ditu di gumi Badungé.

Inget ipidan dugasné mara-mara nawang magaé dadi dagang acung di pantai Kuta, sai suba Man Surya makenta. Dagang acung ajak liu makejang saling pagarangin tongos lan magarang tamu apang meli. Sinah suba ada hukum rimba ditu. Nyén anaké kuat, gedé to suba anaké menang. Man Surya pungkulan cenik, berig, tumbén nawang magaé, sing bané lakar milu magarang kakéto. Paek bedik ba dengkika tekén anaké malunan ngelah tongos magaé ditu. Taén Man Surya ngeling di betén punyan ketapangé ulian sing maan medagang tur basangné seduk pesan. Dugas ento teka Mang Sugi timpal patuh pedagang acung maekin.

“Man, kenapa ngeling? Ci dini sing dadi ngeling. Yén ci ngeling dini lakar terus majekjek ci dini. Mai barengin ditu ngalih tamu. Paekin dogén.. nyak beliné nyak sing. Mai..”

Mang Sugi ngedeng limané Man Surya. Man Surya jangkeh basangné sing ngidang bangun ulian seduk. Sing ngidang majujuk.

“Bli tiang sakit basangé.. seduk bli.” Man Surya ngelantas ngeling sengi-sengi.

Mang Sugi laut nyemakang bungkusan uling tasné. Mesunga nasi bungkus.

“Man né daar nasi bliné, da telahanga, bli pang maan masi madaar.”

Mang Sugi ngenjuhang nasi bungkusné ka Man Surya. Minab ulian sing juari, Man Surya makitukan. Sing nyak ngajeng nasiné ané kabaang olih Mang Sugi. Mang Sugi ngerti tekén solahné Man Surya buka  kakéto. Mang Sugi lantas negak di arepné Man Surya. Nasi bungkusné kabukak. Mang Sugi laut ngajakin Man Surya ngajeng nasiné bareng-bareng. Nagih sopina apang Man Surya nyak bareng ngajeng. Suryané ngentak-entak, ajaka dadua iteh lantas ngajeng di betén ketapangé.

Satuané ento suba liwat selaé tiban. Suud suba Man Surya lan Mang Sugi makebus di Pantai Kuta sawiréh gaginané suba lén. Suba ada duang dasa tiban ajaké dadua magaé dadi guidé ngaba tamiu-tamiu uling arab. Mula tulis gidang lan pejalan karma pada lén. Pada-pada magaé ngajak tamiu sakéwala sarin pagaéné melénan. Man Surya melah pajalan sarin gaéné, saget ngidang dadi kepercayaan tamu arab apanga ngurus travel ané ada di Bali ulian Man Surya polos tur jujur magaé.

Ipidan satondén dadi guidé, Man Surya taén dadi pegawé hotél tugasné di Front Office. Dugas ento, Man Surya nepuk koper ané kecaganga di loby hotél. Ada suba awai apeteng koper totonan di loby tusing ada anak nakonang. Lantas koper ento katangkidang di koker hotél olih Man Surya. Mang Sugi nawang unduk koper to tawanga misi pipis liu. Mang Sugi nagih ngedum jak dadua pipis totonan. Yén unduk kakéto, Man Surya sinah suba sing lakar  nyak. Takut yén nganggo pis sing gelah lakar kena karma jelék. Cara pis mamaling. Ngelah papineh buka kéto, Mang Sugi sing terima. Kadéna Man Surya munafik, sing demen jak pis, sok suci. Aah.. apa ja oranga. Man surya cutet sing nyak ngedum pis to yén saja koper ento misi pipis. Ento sané ngaranayang, Mang Sugi ngejoh tekén Man Surya.

Buin maniné sagét ada tamu arab nakonang koper ento. Cecirén koper ané takonanga persis cara koperné tangkidanga jak Man Surya. Suba yakin koperé totonan gelah tamiuné ento, koper ento laut kaserahang. Disubané kaserahang, tamiuné ento ngeling sigsigan.. nyumbah tekén Man Surya. Sawiréh tamiuné marasa mautang urip jak Man Surya. Koperé ento misi sekancan surat-surat sané maharga tinggi, emas batangan, lan pipis 20000 US dolar. Sesukat dinané ento, Man Surya lantas kaserahin tugas apanga ngurus travelné ané ada di Bali.

Disubané dadi manajer travel, sayan-sayan ngaluungan idupné Man Surya. Liu ngelah sopir guidé, liu ngelah mobil. Ngeliunang kasugihané lan ngaluungan idupné sing ngaranaang Man Surya dadi nyapa kadi aku. Malah ngaliunang nulungin anak, maang sopir-sopirné bekel lebian nyaning nuju rarainan utawi hari raya. Dadiné demen makejang sopirné magaé. Mang Sugi laut kaajakin magaé di travelné Man Surya tatujoné apanga ngidang males budi tekén  Mang Sugi. Sakéwala, Mang Sugi sing nyak magaé ditu minab nu gedeg ulian masah koperé ento.

Nah.. di cara jani, gumi sedeng gejorang gerubug gumi ulian virus corona, gaginan di pariwisata sinah ngoyong sing ada nak bani magaa. Travel-travel uli luar negeri katutup. Sing ada tamiu ané bani melali. Hotél-hotél makejang tutup. Tongos ané biasané ramé misi tamiu utawi wisatawan dadi sepi, suung. Kuta, Nusa Dua, Sanur, Ubud ané biasané macet ulian bek tamiuné melali, jani jalanné suung aluh majalan. Kadirasa, ngigel di tengah rurung bani, ulian langah-langah anaké mentas.

Gumi Baliné cara nyepi sabilang wai. Liu anaké magaé di Badung, Dénpasar, Ubud magaé pariwisata balik mulih ka désa. Ulian tamiu sing ada. Gagaén lénan masi makejang nguwangin pagawé. Liu suba anaké kéné yusan jelék ulian gering gerubug corona ténénan. Kéto masi Man Surya, diastun suba dadi Manajer Travel, ulian tamiu sepi, Man Surya mulih ka désa. Agetné di désa ada abian abedik ané beliné dugasné nu sedeng liu tamiuné. Abiané banga bapa lan méméné di désa apang ada pulaina jagung, tabia krinyi, tabia bun, kacang tanah, dikalané musim ujan. Lénan tekén ento, abiané pulaina masi jati solomon ada liuné 200 puun. Makejang suba tegeh-tegeh. Abesik jatiné maaji 6 - 10 juta. Yén ento adep akuda suba pipisné ento? Kéwala jani.. gumi gebug corona, anak mabelanja sing ada kéweh maadepan. Sing suba ada anak lakar meli barang ané lénan. Mekejang meli anggo nyambung idup sediné-diné ulian sing bani magaa ulian virus né nu ganas gati ngelalah di guminé.

Né suba anaké rasaanga tekén Mang Sugi jani. Sinah suba kéweh jani karasayang. Kanti kedeh lakar nyilih pipis di Man Suryané. Pis anggona meriksaang pinanakné suba sing ngelah. Mula dugas kondén cara jani, Mang Sugi idupné méwah. Tiap bulan maan dogén melali ngajak pianak kurnané ka luar Bali. Yén makan kapah jumah lebian ba mafoto di réstoran dogén. Kéwala anaké kéto-kéto sing suba bani tombaanga tekén Man Surya. Tuah matimpal sing suba runguanga, nyama tugelané sing bani nombangin. Kéwala diastun matimpal, rasa manyama Man Surya tekén Mang Sugi mula tebel. Rasa demen yén Mang Sugi nyan morahan ngidih tulungan tekén Man Surya.

“Nah Bli.. Tiang ada bekel, kuda bli lakar nganggon. Tiang transfer manten nggih?”

Kéto balesan pabesen WhatsApp Man Suraya tekén Mang Sugi. Makelo Mang Sugi sing nyautin pabesen Man Surya. Ulian sing sabar, Man Surya lantas nélpun Mang Sugi. Télpuné mekelo munyi dering sakéwala sing ada nak masaut. Sing makelo mapineh buin, Man Surya mukak aplikasi Banking-né laut ngirim pipis ka rékeningné Mang Sugi Rp 5 juta. Apanga ada anggona bekel tur ngubadang pianakné. Mara suud ngirim pipis saget ada buin pabesen di WhatsApp-né.

“Suksma Man, Nyoman matresna tekén bli. Mogi bli ngidaang males tresnan Nyomané. Bli jani di rumah sakit. Mara meréksaang pinak bliné. Dokter ngoraang panak bliné positif covid, bli masi kéné, kurnan bliné masi kéné. Bli ngidih doa Man, mogi ngidang matepuk disaget nyan bli seger. Suksma Man.”

Mekesyab Man Surya maca pabesen kakéto. Lantas ngénggalang ya nélpun. Sing suba ngidaang masuk télpuné. Tuah munyi operator dogén ngoraang télpun di luar jangkauan lan salah sambung. Man Surya ngansan engsek di bongkol kayu jatiné. Munyin becicané sing jangih kadingeh, anginé sing tis rasayang. Kenehné bimbang, bingung ulian sing ngidang lakar ngerungu Mang Sugi ulian gelemné sing dadi dengokin.

“Ratu Betara, dumogi gering puniki gelis ical, lebur saking jagaté. Damuh-damuh batara sané keni gering gerubug puniki mangda gelis kénak. Timpal tiang Bli Sugi lan kulawargané mangda gelis kénak. Astungkara.. Hyang Widhi..”


Putu Ardana Bukian
embas ring Bungkulan, 1982 lan magenah ring jalan Pulau Obi, Singaraja. Mangkin kantun makarya dados guru ring SMKN 1 Kubutambahan.

No comments