Jengah Ngaé Bungah

Olih: Ni Kadék Sudiastari

Gagambaran Manik Sudra

Celebingkah batan biu, belahan pané belahan paso. Gumi linggah ajak liu, ada kéné ada kéto. Idup di guminé mula saja buka sesenggaké ento. Magenepan isiné. Ring Agama Hindu kasengguh Rwa Bhinnéda, ring filsafat Cina kabaos Yin lan Yang. Cutetné tuah abesik, jelé melahé setata masanding. Kéto masé pajalan tresnané Madé Yasa ngajak Kadék Ari.
Madé Yasa, anak truna matuuh pitu likur tiban. Sadina-dina gaginané tuah ngadep benang, benang kangin benang kauh. Sebilang ada anak kumpul-kumpul matuakan, suba pasti Madé Yasa ada ditu. Masila lémpéh tusing mabaju, ngiderang gelas sambila magénjékan. Prinsip idupné tuak adalah nyawa. Yén suba ada tuak, apa buin gratis, jeg kendel kenehné I Madé.
Kacritayang jani, Madé Yasa tumbén ngarasayang tresna. Kenehné kadaut tekén Kadék Ari, bajang jegég uli tanggun désa. Sebilang peteng, kenyemné Kadék Ari ané sedek ngigel di pura setata ngulgul kenehné Madé. Geginané jani tuah bengong, nganggur di tanggun jembatané sambil ngantiang Kadék Ari mulih uli sanggar. Yén Kadék suba liwat, apa buin misi kenyem, jeg kendel kenehné Madé buka maan tuak semedah.
Gelising satua, jani Kadék Ari suba cumpu mademenan ngajak Made Yasa. Tingkahné Madé ané polos lan banyol ngaé Kadek Ari jatuh hati. Nanging buka anak mapunpun di jalikané, malunan di rérun ané ngarodok. Liu pisagané ané ngarimikang. Ada ngorahang buka Rahwana mlaibang Sita, sawiréh Kadék Ari pragina jegég nyelolét nanging Madé Yasa gobané pas-pasan mimbuh demen ngalau. Ada ané nyambatang Kadék lebian naar micin kanti lamur peningalané tusing ngidang médaang bagus bocok. Ada masi ané langsung matakon tekén I Kadek “Adi nyak ngajak Madé Yasa?” Nanging petakoné ento tuah kasautin baan kenyem.
Tusing karasa suba limang tiban Madé Yasa mademenan ngajak Kadék Ari. Dinané jani I Madé suba negak di aep reramané Kadek Ari, ngidih I Kadék lakar anggona kurenan. Nanging petakoné Pan Ari ngaénang lidahné caket.
“Jani Madé nagih ngidih pianak bapané, men Madé suba magaé?”
Madé Yasa bengong.
“Men yén pagaé kondén ngelah apa lakar baang pianak bapané ditu? Bluluk lakar lalabang?”
Siep.
“Yén buin pidan pét pradé Madé ngelah pianak apa lakar baang? Cuka?” kéto Pan Ari masaut nyangkét.
Madé Yasa nguntul, siep. Marasa ané orahanga tekén Pan Ari ento beneh pesan. Ia tusing ngelah gagaén. Bisané tuah mamunyah. Nanging ada rasa nurdar di kenehné Madé ané ngaénang muané kebus barak ngatar tur limané magemelan. Jengah. Madé Yasa Jengah.
Unduk lamarané Madé Yasa ané katulak pirenga tekén Mén Sinabun, balu jubeng tukang gosip. Geginané sawai-wai tuah nyiksik dakin tundun timpal, lantas ortaanga di marga-margané, lebihina basané apang tambah hot gosipé, mimbuh ia tusing dadi pelihang. Minab yén Mén Sinabun nabrak tiang listrik bisa tiang listriké lakar pelihanga. Ento ané ngawinang Mén Sinabun sering kabaos lambé turah di désané ento. Buka semengané jani, rikala ibu-ibuké mablanja di warung, Mén  Sinabun milu masuuk sambila iteh ngortaang Madé Yasa.
“É Mén Camplung, tawang ja ibi Madé Yasa nagih nyuang Kadék Ari nanging tulaka tekén Pan Ari?”
“Mimih… nyén ngoraang?” kéto Mén Camplung masaut teeb.
“Ao… tawang sangkan tulaka?”
“Sing, men kenapa?” Mén Cemplon milu penasaran.
“I Madé nak nganggon pélét koné, apanga Kadék Ari nyak ngajak ia,” kéto Mén Sinabun masaut kisi-kisi.
Prajani marérén tindakané Kadék Ari ané mara majogan lakar mablanja. Sakit kenehné mirengang raos buka kéto. Buin ia mabalik mulih sambila ngurut tangkah. Sagét moong ondané Madé Yasa marérén di sampingné.
“Bli…,” Kadék Ari masaut, yéh peningalané makembengan.
Madé Yasa nyemak limané Kadék Ari, pagemelina kertas, lantas matilar. Kadék Ari mukak pucelan kertasé ento, maca isiné.

TONGOS BIASA, 22.00

Jam dasa peteng, mendep-mendep Kadék Ari pesuan uli gerbang umahné. Anginé ngasirsir alon, nanging peluh dingin ngarécék uli péléngané. Tingalina Madé Yasa suba nganti, negak duur ondané. I Madé ngulurang limané, liat peningalané santep, abedik tusing ada jejeh. Kadék Ari makenyem, matolihan ka umahné buin acepok, lantas nerima uluran limané Madé Yasa.
“Suksma Dék.”
Lantas Kadék Ari menék ka onda C 70 ento, ngalain umahné ané maukir ngarédép.
Teked jumahné Madé Yasa sagét suba ramé. Makejang timpal-timpalné teka mapitulung.
“Dék, bli ngidih pelih jak Kadék, bli tusing ngidang ngidih Kadék buka patutné. Kadék suba nyadia ngalain umah, kawitan, lan mémé bapa lakar idup malacur-lacuran ngajak bli. Jani bli lakar mautsaha apang ngidang ngaé Kadék bagia,” kéto Madé Yasa ngaraos banban sambil ngelutin Kadék Ari ané suba sah dadi kurenané.
Gelising satua, sagét kutus tiban suba lintang. Madé Yasa jani suba ngelah usaha gedé, sawiréh I Madé ngelah kabisan ngukir. Asing ané gaéna jeg ngelah nilai seni. Madé Yasa mataksu. Makejang timpal-timpalné lan nyama-nyamané ajaka magaé dadi karyawan. Nanging Madé Yasa tusing sombong, yén ada galah ia tetep kumpul-kumpul matuakan lan manyama braya.
Sanjané jani, Madé Yasa lan Kadék Ari sedek maroman sambil ngetéh di ambén umahné ané bungah. Bagia pesan kenehné Madé ningalin pianakné ané paling gedé malajah ngambar. Ané cerikan negak di pabinané Kadék Ari.
“Tu,” kéto ia ngaukin pianakné ané jani suba kelas I SD.
“Tiang pa.”
“Yén Putu demen ngambar dadi, nanging da kanti Putu engsap bergaul, maplalian ngajak timpal.”
“Adi kéto Pa? Timpal tiangé mara sesai maplalian geréngina ajak bapané. Jani adi bapa ngorain tiang apang sesai maplalian?”
“Maplalian ento perlu Tu, apang Putu liu ngelah timpal, buin pidan apang bisa manyama braya.”
Mara sedek iteh nuturin pianakné sagét teka Mén Sinabun.
“Yé ada apa Mé? Adi tumbén?” kesyab Kadék Ari matakon, sawiréh tumbén Mén Sinabun teka ka umahné.
“Dék, jak Madé, mémé mai lakar ngidih gaé, nu apa ada lowongan?” kéto Mén Sinabun matakon sambila nguntul.
Madé Yasa jak Kadék Ari saling tolihin, bengong, lantas makenyem….

Ni Kadék Sudiastari
embas ring Sibetan, 7 Séptémber 1993. Sané mangkin magenah ring Br. Dinas Tlugtug, Sibetan, Kec. Bebandem, Karangasem. Makarya dados pegawai administrasi ring SDN 6 Sibetan.

No comments