Kabrebehan Pengawi Sastra Bali Modérn Baliné

 
Potrekan Olih I Nyoman Darma Putra
Mangkin sakadi sampun sada mabinar kahanan kauripan Sastra Bali Modérn puniki akéh pangawi anyar nerbitang buku taler sampun wénten surat kabar sakadi Bali Orti (Bali Post) lan Médiaswari (Pos Bali) sané ngwehang genah nyastra ngurit kakawian.
Yan pacang kauratiang riin, duk nguni para pangawiné, wantah nyurat kakawian idané wantah ring lontar. Srana sané kaanggé menawi wantah pangutik alit lan daun lontar. Yan sampun dados cakepan menawi apuputan wantah kasalin suang-suang sira menawi sané maperdi pisan mangda polih ngwacén pacang anggé sasuluh lan tatuladan. Nénten wénten sampun anak ngadol wiadin wénten dagang cakepan sané mrasidayang kekawian punika kawacén. Dadosné kasalin sambung sinambung. Ri tatkala odalan Sang Hyang Aji Saraswati lan rerahinan gumi kakaryanin upacara. Nika mawinan kantos mangkin i raga sareng sami prasida ngwacén Ramayana, Mahabarata, Parwa, Sutasoma, lan lontar agama sané katah kahanannyané.
Sakadi mangkin alikan gumi sampun maju taler pacang ngwedarang buku-buku agama, kekawin, geguritan menawi sampun wénten penerbit sané nyanggra lan prasida ngwedarang buku-buku Sastra Bali. Ri lelanturan kahanan Sastra Bali punapi malih sané kasengguh Sastra Bali Modérn, puniki menawi sada matiosan yan saihang ring kawedaran gaguritan, kakawian lan buku-buku agama.
Ring Sastra Bali Modérn (Anyar) sané yusannyané durung ja wayah pisan menawi akéhan méwehné kapanggih yan pacang nerbitang buku lan majalah Sastra Bali Modérn. Santukan buku Sastra Bali Modérn punika sané nganggé Basa Bali kauripannnyané menawi sami mawon ring kauripan Basa Baliné sakadi mangkin. Sampun kauningan pisan alit-alit druwéné mangkin sampun arang pisan nganggé Basa Bali krana serahina ring sekolah wiadin ring purinnyané wantah nganggé Basa Indonésia, santukan Basa Indonésia punika wajib lan sarahina malih kadodor antuk siaran TV sané nganggé Basa Indonésia.
Yan sampun anak numbas arang, sira pacang mrasidayang nglantur pacang ngwedarang buku Sastra Bali Modérn. Yan keték siki-siki prabéa akéh nanging ten wénten pacang arepang asilné. Yadiastun sampun tuyuh mula mupuné kéweh pisan. Mawinan pangawi-pangawiné ngidup-ngidupang raga nerbitang buku kakawiannyané. Yan prasida terbit menawi wantah sténsilan wiadin foto kopian. Nerbitang buku kabatek baan meled lan jengah mangda wénten terbit buku Sastra Bali Anyar apang prasida masanding tandang sareng sastra daérah tiosan sakadi Sastra Sunda, lan Jawi.
Taler nerbitang Majalah Basa Bali sakadi Majalah Canang Sari wiadin Majalah Satua sané kawedarang olih Pondok Tebawutu Banjar Teges Gianyar niki wantah majalah jengah mangda taler wénten majalah Sastra Bali nyaihang Majalah Penyebar Semangat lan Majalah Mangle ring Sunda. Niki Majalah sekaa demen, pangawi-pangawi Sastra Bali pada matempung mangda madué genah pacang ngaripta kakawiannyané. Wénten girang amatra mangkin wénten sampun majalah sakadi Buratwangi ring Karangasem sané sampun prasida kacétak becik.
Mawali inidik nerbitang buku-buku Basa Bali Modérn wantah kabrebehan kémawon sané kapanggih, yadiastun sampun lek nyawis antuk saatang kalah matajen mapunya manah sareng miikang ngambuang Sastra Bali Anyaré.

Yan kaetang ngancan-ngancan bentuk penerbitan buku-buku sampun ngancan becik nanging yén wénten buku terbit sakadi terbitan Tebawutu wantah mangda prasida nyarengin kalimbakang Basa Baliné. Jengah pongah ngayah ngalahang kéwehé kisah-kisah nerbitang buku-buku Sastra Bali Modérn. Dumogi mangkin sampun wénten anak swéca sekadi Bali Post nerbitang Bali Orti lan Pos Bali sané nerbitang Médiaswari. Dumogi para pengawi Sastra Bali Anyaré girang nyanggra lan nrojong kawéntenan surat kabar puniki.



No comments