Ragu-Ragu Payu

Olih: I Wayan Kertayasa

Sumber Potrekan: life.idntimes.com

“Yan nang élingan ragané jani suba tamat SMA, kari wayan ngelah galah lantang kal nguberin ipian wayané. Melahang jani mapineh tur milihin napi sané sepatutné dados totujun utawi angen-angen wayané. Diastu uwe tusing ja bapan wayané ané seken, kéwala uwa nak kal sadia ngetohin Wayan. Nanging kanggoang malu pang kuala ngidang mejalan dogén.”
Asapunika raos uwané I Wayan Bulug mapiteked tekéning ragan Wayané. Mangkin I Wayan Bulug saja wawu muputang sekolah SMA-nyané. Ipun rumasayang inguh ring hatinyané ritatkala nentuang totujon pamargi ragané sané jagi kaambil. Menawi Wayan sané dados pianak ubuh olih uwanyané rumasa elek yéning jagi nunas ngelanturang pasekolahané.
“Yan,,, Wayan Bulug, ngudiang melengok bengong keto. Uling busan suba kauk-kauikin, sing masi mesaut. Sing pireng munyin tiang Yan? Ada apa sih sujatiné ené, tegarang sambatang Yan. Masi I raga suba bareng-bareng uling cenik, diapin tusing menyama kéwala I raga suba makilit adané matimpal. Yan,,,.!”. Kenten Nyoman Budi ngelunin I Wayan Bulug kasarenging antuk neplakin tangannyané.
Ngatéplak I Wayan Bulug tatkala Nyoman Budhi ngeplakang tangannyané di arep Wayan Bulugé. Nyoman Budi saja tuah sawitrané I Wayan Bulug sané saking alit sampun sareng-sareng tur rumaket masawitra nyantos mangkin. Kawéntenang Nyoman Budi doh pisan matiosang sareng I Wayan Bulug. Kaluarganyané Nyoman Budi saja danganang kawentenannyané yening katimbang sareng Wayan Bulug. Diastu sekadi kénten, nanging Nyoman Budi tan ja minayang sawitra antuk kawéntenan sawitranyané. Ipun jakti polos tur malih mabudhi luhur.
“Aish,,,, tenang gén man, sing ada apa-apa né kok. Busan tiang kat kadung bengong ngenehang bapan tiang ento. Mangkin kari napi tan éling mapianak sareng tiang.” Kénten Wayan Bulug nyawis pitakéné Nyoman Budi.
“Béh jeg eda ento buin kenehangga Yan. Ané penting jani kan suba ada uwan Wayané ané pinaka bapa. Apa buin ragané tusing masomahang. Jeg sulengang kenehé nganggep uwan Wayané ento pinaka Bapan Wayan. Eda bas ngarepang bapa kandung Wayané sané suba masomahang malih tur ngutang ragan Wayané ngajak uwan wayané ento. Kéwala eda masih wayan bas engsap tekén bapan Wayané ento, anak jelek melahné Wayan masi ngelahang reramané. Nah kéwala inget dogén bedik,héhéhéhéhéhé…..”
Wusan mirengang raosnyané Nyoman Budi, I Wayan Bulug rumasa inangan manahnyané. Nanging nika wantah kesep pisan. I wayan Bulug malih inguh ring manahnyané ritatkala ipun rumasayang kawéntennyané sané dados pianak ubuh. Diastu uwanyané sampun maparilaksana sekadi ngajak pianaknyané pedidi, nanging I Wayan kari rumasa méweh ngeraosang utawi nekedang manahnyané sané meled jagi ngelaturang sekolahnyané mangdé sida molihin ipiannyané dados Guru. Santukan punika, ngaliwat dimanahnyané jagi pacang pegat masekolah.
Duang wuku sampun lintang I Wayan ngambil ijazah ring sekolah SMA-nyané. Kauningin olih I Wayan indik penyanggra mahasisya ring universitas sané kaarepang wantah kari telung dina manten. Saking inguhnyané manah I Wayan taler ipun rumasa takut utawi elek yening bas sanget mapaidih-idih tekén uwanyané, lantas sungsut taler ngembeng toyan panyingakané. A sliabang nerawang ring manahnyané I Wayan jagi ngengsapang ipiané sané dados Guru punika. Sadurungnyané, Nyoman Budi sampun uning cita-citané I Wayan sané meled lakar dados Guru punika, santukan I wayan sampun polih nuturang sareng Nyoman Budi.
“Yan, ngudiang Wayan jeg sebet sajan asanang tiang. Ada apa sujatiné ené? Keto masih dibi sms tiang adi sing wales wayan, padahal tiang makeneh ngajakin Wayan mendaftar di universitas keguruan. Engkén ené, payu lakar nutugang masuk ditu apa Wayan kondén maan nyatua ngajak uwan wayané ené. Yéning Wayan kondén maan nyatuang keneh wayané ajak uwan Wayané, nah mai tiang ja nulungin ngorang yéning Wayan edot nutugang masuk di keguruan ngajak tiang. Apa buin uwan wayané taén nyatuang ngajak tiang; yéning Wayan nyak kal nutugang masuk, uwan wayané anak misadia lakar mabiayain taler nukung Wayan mangda sida molihin ipian Wayané. Eda bas sanget makeneh, Wayan ngajak uwan wayané anak suba ngelah keneh sané patuh sujatiné.” Kénten raosnyané Nyoman Budi tekéning I Wayan Bulug.
Yakti janten uwané I Wayan Bulug misadia lakar nanggung sekancaning prabya masekolahnyané I Wayan yéning I Wayan madué papineh jagi ngelanturang masekolah. Ring dija ja kayuné I Wayan jagi ngelaturang masekolah, uwan I Wayané misadia lakar nyakolahang.
Sangkaning dahat méweh karasayang olih I Wayan jagi nyatuang papinehnyané majeng ring uwannyané, nika sané ngawinang medal manahnyané jagi muputang pasekolahannyané tuah rauh nyantos SMA manten. Nanging pakenohnyané I wayan jagi puput masekolah puniki, sanget ketambakin olih Madé Karsa sané sareng dados kantin ipun.
“Yan,,, nag ja keneh-kenehang malu papineh wayané ento. Buka pamunyin Nyoman Budi busan; uwan Wayané anak suba nyadia lakar nukung Wayan kanti makatang ipian wayané. Eda rasa eleké ento anggona panganbeng tindakan Wayané. Kéto masi uwan wayané sané nénten masomahang taler tan madué pianak. Jani wayan ané etohina apang mani puané wayan ngidang ngayahin uwan wayané pinaka bapan wayané. Eda bes sanget takut-takut keto ngorang, apa buin anak wayan dogen ané cageranga besik. Jeg tutugang sekolahé saenuné uwan wayané ngidang tur nyadia nanggung sekolah wayané. Kewala keto masi, di mani puané wayan arus misadia ngayanin uwan wayané buka uwan wayané ngayahin wayan jani”. Kénten pabaosnyané Madé Karsa tatkala sareng mapupul ring kamarnyané Wayan Bulug.
Mula saja uwané wayan lakar nyadia nanggung tur natadin I wayan mangdé sida molihang masa depan sané becikang antuk masekolah.
Ring manahnyané wayan kari wénten rasa bas lobha yéning ipun nunas pacang ngelaturang masekolah tekéning uwannyané. Ipun rumasa tan pantes mapaidih-idih bas akéh tekéning uwanyané, santukan Wayan ngerasayang ragan ipuné tuah anak ubuh. Pinika sané ngawinang manahnyané wayan jagi ngelanturang masekolah ring kaguruan sayan ical tur wayan mapineh lakar makuli manten.
“Duh wayan,,, eda bawak kéto ngaba papineh. Ilanggang keneh wayané ané kal buung masekolah ento. Ené adané wayan enu ngelah galah lantang tur enu ngelah kasempatang nutugang pasekolahané. Nang je pineh-pinehang biyin, apang tusing nyesel ulian buung masekolah. Apa buin wayan nawang yéning uwan wayané suba nyadia lakar maprabiyain sekolah wayané. Eda ulian rasa eleké ené dadi buung magelekang. Suudang monto makeneh ané tidong-tidong. Mai ajak lanturang masekolah apang misi masi keneh uwan wayané sané ngarepang wayan apang dadi anak maguna di kawekasan”. Asapunika raosnyané Nyoman Budi nyekenang I Wayan Bulug mangda ipun madué papineh adung sareng uwan ipun.
Parindikan I Wayan Bulug mapikayunang dados Guru puniki, deréng kauningin olih uwannyané. Sané jakti uning wantah kantinyané Nyoman Budi sareng Made Karsa kemaon.
Uwusang nyatua rikala sanja punika, Nyoman budi sareng Madé Karsa laut ngalin I wayan Bulung ring kamarnyané padidian, santukan galahé sampun sayan peteng. Risampuné sawitrané punika budal ka jeroannyané soang-soang, I Wayan Bulug ngamik-mik padidian. Doh manahnyané nerawang-nerawang nanging kari tan sida ngicalang manah takut taler eleknyané mejeng ring uwannyané yening jagi nyambatang manahnyané pacang ngelanturang masekolah ring sekolah kaguruan.
Sayan peteng, anginé sayan ninginang. Punika taler I wayan bulug sayan rumasa kiap. Kasuén-suén I Wayan lantas tan éling tekén raga santukan ipun mesaré lelep pisan. Tatkala ngedas lemahang, ngedéplak I Wayan metangi santukan ipun ngipi sané nénten becik. Tangkejut taler bengong, mewali ipun malinggih ring pesaréan tur natakin jagutnyané.
Malih ipun ngéling-élingang raga, nadak sara ipun éling tekening raos sawitrané sané dibi sanja sané nyambatang; “yéning kari wénten kasempatang, jeg jemak énggalin apang tusing nyesel. Eda rasa eleké ento ngaénang buung magelekang”. Sapunika raos sawitrané sané sida kaélingin olih I wayan Bulug. Punika taler ipun éling tekening pabesen uwanyané sané nekedin ipun mangdé mineh-minehang antuk sumeken indik pemargi sané jagi kaambil riuwusan tamat ring SMA .
Sué Wayan bengong kasambilin mireng pakruyuk siapa sané nyanggra semeng. Sayan semeng, siapé sayan ramé kruyukannyané. Punika taler pacruét suaran kedisé tatkala semengé ento. Wayan uning punika nyihnayang suryané sampun endag ring sisi kangin, nanging I Wayan déréng medal saking kamarnyané. Ipun kari inguh padidi, minehang pamargi jagi nyambatang pikenehnyané majeng ring uwannyané. Napi malih benjangnyané wantah galah sané paling ungkur antuk pendaftaran ring universitas sané kaarepang olih I Wayan Bulug. Sayan mapineh sayan ngarudug teler bayuné I Wayan.
Tatkala punika, nadak sara jelanang kamar I Wayané kadodog olih Nyoman Budi.
“Yan neng enggalin bangun! siapé suba ngékéh di natahé ené, héhéhéhéh”. Kénten Nyoman Budi ngelunin I Wayan Bulug sambil makedékang.
“Nah-nah Man, antosang malu kejep. Jani suba kal bangun.” Kénten I Wayan Bulug nyautin sambilanga magegésoan ngampakin jelanané.
“Béh, enu mapecéh Wayan oé. Kema manjus malu laut maeséh naé nah. Enggalin dik, ené kal ada satuang dik, héhéhéhéhé”. Kénten Nyoman Budi nekedin I Wayan tatkala matemu di jelanané.
Magegésoan I Wayan Bulug masiram taler magentos panganggé. Ngerudug bayunyané ngenehang indik  wénten napi sujatiné niki. ”Ngudiang Nyoman jeg semeng sajan mai ya nah. Mebaju rapi taler nganggé sepatu aken”. Kénten I Wayan ngamig-mig tatkala mengelisang nganggé penganggé.
“Man mai naé, tiang suba suud maeséh ené. Kal ajak kija ené, adi tumbén semeng létég kéné ngalih tiang?”. Kénten I Wayan Bulug metakén tekén Nyoman Budi.
“Nah, jeg tutug gén. Bénjep gén Wayan nawang kok kal kija I raga bénjep. Jani mai malu ka jinengé”. Kénten Nyoman Budi nyawis pitakéné I Wayan Bulug sambilanga memargi nuju jineng sané bedauh balené Wayan Bulug.
Tatkala pemarginé sareng kalih sampun nampek ring jineng, kacingak olih I Wayan Bulug sampun wénten Madé Karsa sareng uwanyané makakedékang. Laut raris sayan ngarudug bayuné I Wayan Bulug, kénten taler ring manahnyané minehang unduké puniki. “Wénten napi ja sujatiné niki?”. Kénten pitakén sané wénten ring hatiné I Wayan Bulug.
Nadak sara Madé Karsa nyapatin ipun. “Énggal téh bedik yan mai malu. Engkén né keneh wayané, seken bayuné lakar nutugang masekeolah di universitas keguruan?. Yening seken, mai lan ajak mendaftar jani. Pang sing kadung kasép nyan, takutné mani sing ngidang mendaftar biyin”. Kenten Madé Karsa nyapatin I Wayan sabilanga kenyem-kenyem.
“Yan, dibi sanja tiang ngajak Madé Karsa maan nyatua bedik ajak uwan Wayané, setodéné tiang ngajak Madé Karsa mulih uling dini. Jeg orang tiang ja buka ané kenehang Wayan sané makeneh lakar nutugang masekolah bareng-bareng ngajak tiang lan Madé Karsa. Ané jani uwan wayané suba uning makejang tur sitinut ngajak pakeneh Wayané. Disubané kéto, ené tiang ngalih wayan mai tuah lakar ngajakin Wayan naftarang déwék di universitasé ento”. Kénten Nyoman Budi malih nyumekenang tetujoné rauh  ngarereh I Wayan Bulug tatkala semeng punika.
Makesiab taler mecampuh bayu ngetor tur liang kasanin olih I Wayan Bulug ritatkala uwusang miragi pabaos Nyoman Budi. Buka mapacek baan paku cangkemnyané I Wayan, enggep tan nyidayang mabaosang napi-napi.
“Yan, seken buka ané orahanga tekén timpal wayané ené. Sujatiné uwa anak edot masi Wayan apang nutugang masekolah. Eda pesan buin wayan ragu lakar mendaftar jani. Uwa kal misadia ngurusang Wayan apang kanti seken-seken bakat Wayan Ipian wayané sané edot dadi Guru ento. Kéwala kanggoang apang pada ngidang majalan dogén malu. Eda bas sanget gedé ngabé papineh. Ané penting, sekenang masuk dogén. Eda misi ngitungang kené-keto buin. Uwa jeg pastika lakar nukung yéning Wayan suba enyak seleg masekolah”. Kénten raos uwané I Wayan Bulug sané buka ngetisin manahnyané I Wayan Bulug.
“Inggih uwa, yéning sampun sekadi pabaos uwa sané wawu, mangkin suleng sampun manah tiang jagi ngelaturang pasekolahan tiangé. Menawi wénten singsal pelaksanan tiangé sané elek-elekang puniki, tiang nunas ampura sareng uwa. Tiang mejanji sampun yening benjangan tiang lakar tusing malih madué manah elek-elekan sekadi puniki”. Kénten pabaosnyané I Wayan Bulug tatkala ngunggahang seneng ring hati taler ngaturang suksmaning manah antuk kasidan uwan ipun nukung pemarginé sané jagi ngelanturang pasekolahannyané.
Uwusan punika, I Wayan Bulug sareng sawitrané mamitang dewek majeng ring uwané, santukan jagi memargi naftarang dewék ring universitas sané katuju.

No comments