Déwi Saraswati

Olih: Ida Madé Giur Dipta
Om Brahma Putri Mahadéwi
Brahma ya Brahmawandani
Saraswati Sayojanam
Prajanaya Saraswati
Om saraswati ya namah swaha
Sapunika mantra Puja Saraswati, alit-alité saking TK, SD, kantos SMA miwah mahasiswa sinah sampun lancar nguncarang mantram inucap ri kala rerahinan odalan Ida Sang Hyang Aji Saraswati Nemonin rahina Saniscara Umanis Watugunung.
Ritatkala Ida Sang Hyang Widhi Wasa nedunang mapaica kaweruhan miwah kawicaksanaan Ida kapralambangang sakadi Déwi Saraswati sané listu ayu matangan pat-pat. Soang-soang tangan magegamelan luire kropak lontar, wina utawi rebab, miwah sekar tunjung. Artosipun kropak lontar wantah pralambang kaweruhan miwah kawicaksanan . Genitri mapralambang wantah kaweruhan miwah kawicaksanan inucap tan telas-telas pacang kapaurukin. Wina utawi rebab pralambang wantah kaweruhan miwah kawicaksanaan inucap prasida ngawetuang kalengutan lelanguan imen-imen wali sané ngulangunin.sekar tunjung inucap wantah pralambang kesucian, yadiastun mentik ring toyané tan prasida basah olih toya. Pralambang Ida Sang Hyang Aji Saraswati mawujud Déwi Saraswati sakadi kabah-bah ring ajeng, taler kapitegepin malih antuk angsa miwah merak. Angsa pralambang kawicaksanaan, merak pralambang kawibawaan.
Déwi Saraswati sajeroning kaagungan sakadi ring ajeng mapaica kaweruhan miwah kawicaksanaan majeng ring manusa pada, taler kaagungan turmaning kasembah olih makudang-kudang sekta. Déwi Saraswati sajeroning kasusastraan Wéda (I.B Swamba.WHD.526.2010) mungguhang déwi saraswati pinaka Déwi kawicaksanaan miwah Déwi kaweruhan sané kasungkemin antuk para sisia ring paguruan. Ring jaman Wéda taler Hyang Saraswati pinaka Déwi béji utawi tukad sané micayang toya membah selantang rina. Nanging langkung kasontrah pinaka Déwi kawicaksanaan miwah kaweruhan. Ring Reg Wéda wénten ngungguhang Codayitri sunrtanam cetaniti sumatinan yajnam dadhe saraswati. Ring sajeroning Asvalayana Grhyasutra Déwi Saraswati kasembah miwah kapuja turmaning katunasin mangdané ngicep kaincepan (kacerdasan) ring para raré sané wawu kaembasang. Taler Déwi Saraswati katunasin mangdané prasida nincapang kaweruhan miwah kawicaksanaan olih para bakta sané nyinggihang anggan Ida.
Ring lontar Ramayana wénten ngungguhang Ida Sang Hyang Aji Saraswati pinaka Déwi Wak utawi Déwi Baos miwah ujaran. Ring Mahabrata miwah ring Purana Déwi Saraswati pinaka lidah Hyang Wisnu. Sané utama malih ring sajeroning Santi Parwa Déwi Saraswati kabaos Ibu saking Wéda. Rsi Wiyasa prangipta maha brata ring purwakaning atur nunas lugra ring Hyang Narayanan miwah Hyang Aji Saraswati sadurung ngawitin nyurat Mahabrata. Narayam Namaskrtya Naram Caiva Narottaman/Dévim Sarasvatim Vyasam Tatojayam Udirarayet (mahabrata, 1.1.1.).
Sajeroning lontar Satapatha Brahmana ngungguhang Déwi Saraswati pinaka tabib (balian) ring jaman Wéda. Taler ring Reg Wéda wénten ngunggahang Dwei sareng-sareng para Aswin sampun prasida tambanin Ida Hyang Indra. Taler indik inucap mungguh ring Vajasaneyee Samhita. Kantos mangkin para tabib, dukun, balian satata ngarcana Déwi Saraswati mangdané kaswécanin suwaginané dados balian pastika mandi.
Asapunika kaluwihan miwah kaagungan Déwi Saraswati kalintang rumaket ring kauripan manusané ring marcapada. Ring Reg wéda munggah Ida Sang Hyang Saraswati pinaka Beji utawi tukad satata ngicep kemakmuran, kasuburan, gemahripah loh jinawi sané kapuponin manusa pada maka pamipitegep picané sané utama inggih punika kaweruhan, kawicaksanaan miwah kalanguan. Malarapan piodalan Ida Sang Hyang Aji Saraswati Saniscara Umanis Wara Watugunung ngiring tincapang pangubaktiné mangdané Ida tan waneh-waneh ngicén i raga sareng sami kaweruhan, kawicaksanaan, miwah kalengengan. Dumogi.

NB: Artikel puniki naanin kawedar ring Bali Orti (Bali Post)

No comments