Gita Pahlawan
Olih: Gdé Dharna
![]() |
Gagambaran Sochieb |
I Gusti Bagus Adnyana
panglingsir Puri Kalérané, suba kasub dadi tokoh Véteran Pejuang RI di sajebag
Bali, duaning ragané bareng masiat di Surabaya dugas tanggal 10 Novémber 1945,
satondén ragané mawali ka Bali ajak para Pemuda Pejuangé lénan ané masekolah di
Jawa nglanturang berjuang di Bali. Gusti Aji Lingsir, kéto sané perah kasambat
parab dané, marasa girang di kayun katangkilin olih para siswa SMA ané kapimpin
olih I Putu Kastu, nunas satua parindikan siaté di Surabaya tanggal 10 Novémber
1945. Satondén nyaritayang siaté ento, dané mapiseken tékén para siswané,
sumangdén setata inget tekén pidaton Bung Karno présidén kapertama Indonésiané
ané mamurda JASMERAH, jangan sekali-sekali melupakan sejarah.
Duaning liu pesan ané patut palajahin di sajebag pajalan sejarah bangsa Indonésiané nglawan penjajah. Dané nerangang yan pradéné ada anak, utawi bangsa ané tusing nyak malajah ngulik sejarah bangsané, anaké ento tan buungan pasti belog. Belogé mapuara lacur.
Duaning liu pesan ané patut palajahin di sajebag pajalan sejarah bangsa Indonésiané nglawan penjajah. Dané nerangang yan pradéné ada anak, utawi bangsa ané tusing nyak malajah ngulik sejarah bangsané, anaké ento tan buungan pasti belog. Belogé mapuara lacur.
Para siswané ané katugasang olih
gurunné ngalih satwa indik siaté di Surabaya, makejang pada angob tur seken
pesan madingehang piteket dané. Satondén aji lingsir nyaritayang unduk perangé
ento, aji buin mapiteket tekén cening ajak makejang pinaka generasi penerus
bangsa ané lakar nerusang perjuangan para Pahlawané ané suba lina, ngisinin
kemerdekaan ené. Tugas ceningé ajak makejang mula baat pesan sawiréh musuhé ané
kaarepin jani kaliwat abstrak, marupa
kamiskinan, keterbelakangan, kabelogan, korupsi, narkoba, muwah ané lén-lénan.
Makejang ento lakar sida baan ngarepin aji semangat juang marupa jiwa, semangat
lan nilai-nilai Empat Lima. Jujur, bersatu
padu, cinta kepada bangsa dan tanah
air, bekerja giat, muwah ané
lén-lénan. Kéto piteket dané tekén para siswané. Nah jani aji lingsir lakar
nyaritayang parindikan siaté di Surabaya. Kawawanin tanggal 3 Septémber 1945,
Pemerintah RI Pusat ngangkat Residén Sudirman dari Gubernur di Jawa Timur.
Lantur ragané ngadaang rapat umum ping dua tanggal 11 Séptémber 1945 di Lapangan
Tambaksari lan tanggal 17 Séptémber 1945 di Lapangan sépak bola Pasar Turi.
Semangat Pemuda-pemuda lan Rakyat Surabaya maluab sinambi nyeritang salam
perjuangan ”Merdéka, Merdéka, Merdéka”. Sakéwala Kempetai pemerintah Jepang ané
enu kuasa, negarang nambakin rapat umum ento, turmaning ngumumang indik ané
kuasa di Surabaya enu para serdadu Jepangé, tusing lénan, satondén tentara
Sekutuné (Inggris) teka. Sakéwala pengumumanné ento tusing karunguang, buina
kasautin aji jerit perjuangan Merdéka sajebag kota Surabayané. Rasa-rasa
macelos langit kotané. Tanggal 19 Séptémber 1945 ada unduk ané madurgama di
Hotél Oranye. Tan pasangkan jalema Belandané ané makumpul di Hotélé ento
menékang bendérané ané mawarna Merah Putih Biru. Bih arék-arék Surabayané ajak
rakyaté ané suba mabesikan gedeg pesan lantur ngurung tur ngebug Hotélé ento.
Bendéra Belandané katuunang, warna pelungné kauék, lantas buin kapenakang
marupa bendéra Mérah Putih. Di tengah hotélé, yadiastu kajaga olih Kempetai,
iegé tusing sidan katambakin. Pamuput manggala Belandané ané madan Mr. Ploegman
mati.
Yé… saja, Aji Lingsir dadi engsap
nyaritayang, buina cening-cening tusing ada ané matakon, dija rakyat lan
arék-arék Surabayané maan senjata. Para siswané nyaurin aji kenyem. Sawiréh
semangat lan persatuané suba kukuh, para pemuda lan rakyat Surabayané, cara
blabar bandang ngebug sebarengan tangsi-tangsi tentara Jepangé, kantor-kantor,
pabrik-pabrik ané kajaga olih tentara Jepangé. Ulesné ulian ban kateeb serdadu
Jepangé jeg polos nyerahang sarwa sejatanné, ané malaras, bawak, lantang kéto
masi meriem-meriem, granat-granat, lan motor-motor. Makejang senjata-senjata
ané kajuang ento kaanggon nganti senjata gelanggangé, turmaning ngalebihin.
Maan nangkep senjatané ento, ngawinang semangat rakyat Surabayané maluab.
Siaté ané gedé tusing lén dugas ngarepin tentara Inggrisé ané kasub tekén tentara Gurkhané, masenjata modéren, buina suba liu nyicipin uyah dugas Perang Dunia II-né. Siaté sengit pesan, makedadua nampi korban.
Siaté ané gedé tusing lén dugas ngarepin tentara Inggrisé ané kasub tekén tentara Gurkhané, masenjata modéren, buina suba liu nyicipin uyah dugas Perang Dunia II-né. Siaté sengit pesan, makedadua nampi korban.
Pihak Inggris kélangan manggala
perang dadua ané madan Brigjén Malaby lan Brigjén Simon Lodders. Semangat juang
arék-arék Surabayané cara banténg kadaton tan kirigan, jantos tentara Inggrisé
makirig, mapupul di Pelabuhan Tanjung Pérak. Yan kénkén baya teka lantas Bung
Karno, Bung Hatta, lan Bung Mr. Syarifuddin Menteri Penerangan RI-né ka
Surabaya ngalinggihin kapal terbang Inggrisé. Di Surabaya kadaang patemuan tur
kalingga tanganin perjanjian gencatan senjata. Di subané para pemimpin RI-né
mawali ka Jakarta, tau-tau buin mani semangané tentara Inggrisé ngebug kota
Surabayané, uli darat, laut, lan udara. Para pemuda lan rakyaté kamemegan,
yadiastu kéto siaté kawales malarapan ban semangat lan katulusan. Siuan
arék-arék lan rakyat Surabayané mati maurab getih, ngebekin rurung, gang-gang,
got-got, tegalan, lan uma-uma. Nah sawiréh kéto liunné ané ngemasin mati di
pesiatan di kota Surabaya, lantas olih Pemerintah Pusat kaputusang tanggal 10
Novémber 1945 dadi Hari Pahlawan Nasional.
Nah kéto satuanné apang cening
nawang. Maka panguntat Aji Lingsir maang bebuntilan anggon bekel kawekas,
duaning Hari Pahlawan maisi peplajahan. Ané utama mabéla pati ngrajegang
hak-hak dasar, kamerdékaan lan kadaulatan bangsa lan jagat Indonésiané. Tusing
ada lewihan tekén ngaturang apa dogén gelahé, jiwa, lan arta ring Sang Ibu Pertiwi,
madasar ban katulusan, persatuan, lan kesatuan.
I Putu Kastu pinaka pimpinan
rombongan matur subakti ring anaké lingsing: ”Titiang sareng sami puniki
ngaturang suksma banget antuk suécan Ratu Aji ngicénin titiang carita tur bekel
anggén titiang nglanturang cita-cita para pahlawané nagingin kemerdékaan
puniki. Maka panguntat lugrayang titiang ngaturang gending gegitaan sané
mamurda Gita Pahlawan inggih piarsayang”: Pahlawan Bangsa berjuang-berjuang.
Teguh kukuh lan perwira. Ngamel tetujon révolusi Empat Lima, ngwangun bangsa
lan negara. Mogi-mogi Sang Hyang Widhi mapaica genah ring swarga loka. Inggih
maka panguntat titiang ngaturang paramasanti: Om Shantih… Shantih…Shantih Om.
Aji lingsir ngepuakang tangan.
No comments