Madagang, Calonarang

Olih: I Gedé Gita Purnama Arsa Putra

Gagambaran I Nyoman Buda Arimbawa
Tumbén selidan Madé suba manjus mapayas melah, kamen putih misi malilit saput poleng, baju putih kenceng, udeng putih nyotot, masumpang pucuk rajuna. Majanji ngajak timpal-timpalné sekaa demen nguber léak koné adané. Lakar mabalih calonarang di dajan désa, ada bangké matanem koné, ento mawinan liu anaké nyatuang calonarangé ené. Kénkén ya lakar panadiné, apa lakar selamet apa lakar nglantas mapamit bangké-bangkéné. Macuet lantas Madé ngajanang, majalan barengan ngajak sekaané ané suba patuh pepayasané, nyak adung suba makejang.
Neked di tongos calonarangé suba masepuk anaké ané lakar mabalih calonarang masi. Parkir motor di lapangané, suba parkir kena cuk dasa tali. Jani lakar macelep ka tongos calonarangé tusing ja mayah, kéwala ada kotak genah dana punia koné adané.
Nagih nylempungin siuan, jeg sledéta tekén pacalangé, nah ngampet suba pesu duang dasa taliané. Ramé pesan anaké mabalih calonarang, kanti tusing ngidang mimpasan, maseksek kosek, anaké mabalih masepuk. Né lakar mabalih calonarang apa lakar mabalih anak mabalih, jeg mantap jiwa jlemané ngrembun pang maan nolih bangké matanem.
Dagang masi makacakan, yén tusing ada calonarang, di désané ené tuah ada telung ukud dagang dogénan, peken masi tuah tenten dogénan. Wiréh mula setata suung désané, ulian calonarangé ené, jeg rata makejang kramané ngawarung, ngalih bati ulian calonarang. Makejang anaké teka masuang pipis tusing matawahan. Lais maseluk dagangané, kanti nolak anak mablanja, jeg ngéndah.Calonarangé a peteng suba liu pesan nekaang bati, uli parkir sepeda motor, parkir mobil, kotak dana punia, kanti krama ané madagang dadakan. Krama désané lega pesan, yén dadi méh pang sesai ngaé calonarang yén kakéné tepukin batiné.
Jani liu pesan anaké demen mabalih calonarang, ada ané kanti ngaé sekaa bakal nguberin dija ja ada calonarang. Mabalih calonarang boya ja mabalih seni lelampahané, kéwala ngantiang di nyiramang bangké-bangkéné, ngantiang di ngundang-ngundang léaké. Sagét saja ada léak buduh klapat-klapat ngentasin kalangané.
Krama Bali ané jani suba ngancan modéren, ngancan maekang ngajak budaya lan tradisi uli dura negara, masi enu demen buduh tekén ané kakéné. Apa sujatiné calonarang? Ané encén sujatiné calonarang? Apa lelampahané madan calonarang? Apa ngurip bangké madan calonarang? Madé kitak kituk ané encén kaden…. suba ya ramé anaké mabalih calonarang, jeg milunin dogén.Sedek anak nglampahang satua, kanggoang negak di dagang kopiné, rokoné sedot, apang tusing ngundap. Suba ja anaké nyiramang layon, misi ngundang-ngundang, mara ya paekin kalangané, bareng madesek ditu ngajak ané lenan. Kéto calonarang di Bali jani bli….


avatarI Gedé Gita Purnama Arsa Putra
embas ring Dénpasar, 29 Oktober 1985. Warsa 2008 Kakawiannyané kawedar ring Bali Orti (Bali Post), Bali Post, Médiaswari (Pos Bali). Ring warsa 2016 dané ngamolihang hadiah Sastra Rancagé antuk jayanti ring panglimbak Sastra Bali Modéren.

No comments