Paon Selem

 
Gagambaran Olih Supartika
Paon reraman tiangé selem. Raabné malakar baan ambengan, krana sasai madusdus makelo-kelo raabné selem. Matémbok bata, mapléstér baan bias lan pamor. Dugas mara pragat témbokné mula putih, makelo-kelo jeg selem ulian andus lan mangsi uli jalikané tatkala i mémé mapunpun.
I mémé sing ngelah kompor, sabilang wai nyakan di jalikané nganggo saang. Jalikané tongosné di tepas delodné misi telung rirun. Rirun tengah, rirun kauh, lan rirun kangin. Jalikané kadampingin sémprong lan sepit tiing. Dauh jalikané nyodog gebeh selem wadah yéh, lakar anggona nyakan, ngaé yéh anget, ngrodokang banyu amah-amahan céléng, wiadin anggona ngumbah prabot. Di sampingné misi paso tanah mawarna selem, wadah pangumbahan lima.  Di samping pasoné, di tepas dauhné ada gerobag tongos wadah piring, cékot, lan lumur. Gerobagé ento mawarna selem, malakar aji kayu lan tiing.
Di dangin jalikané ada jun. Jun tanah mawarna selem tongos yéh ané dadi langsung inem. Biasané i mémé ngalih yéhé ento di kelebutan. Tongos kelebutané ento di Yéh Embang di Pura Manik Tirta. Di samping juné ada caratan selem tongos yéh lakar inem. Di sampingné ada gerobag malakar aji kayu lan tiing. Gerobagé ento masih mawarna selem. Gerobag ané jangkep misi kori triplék, tongos nasi lan darang nasi.
Dajan gerobagé ada méja marmer jaman kuna. Duur méjané misi pulu. Pulu selem tongos i mémé ngejang baas. Biasané di duur tekep puluné i mémé ngejang pipis. Di betén méjané biasané i mémé ngejang séla lan bebungkilan lakar anggona basa-basa.
Paon ané selem ento témbokné kaiterin lengatan sajaba di sisi kaja, krana di sisi kaja tongos kori lan jendéla paoné. Lengatan di témbok sisi kangin misi belék selem. Beléké ento anggona wadah jaja. Biasané misi jaja réta, gopél, satuh, iwel, lan begina. Lénan tekén belék, di lengatan danginé masih misi plangkiran, lan jejaitan.
Lengatan di témbok sisi kelod tongosné di duur jalikané. Lengatan ané paling selema. Di lengatané ento tuah misi saang. Saang kayu, tiing, danyuh, keloping, clebongkak, wiadin kau-kau. Yén nyakan aluh nyemak saang, sing buin tuyuh nyemak ka sisi. Kéto masih saangé luung tuhné krana maan dusdusan andus kebus uli jalikané.  Lengatan ané di témbok sisi kauh misi soroh prabot, luiré payuk, dangdang, panci, kihkihan, siut, lan prabon ané lénan. Di bucun-bucun paoné majujuk adegan kayu. Adegané masih mawarna selem.
Di paon misi tukub baan bedég tiing. Bedégé masih mawarna selem uyak mangsi. Biasané suud manyi di carik, jijihé pejanga di duur tukub paoné. Makelo-kelo jijih di tukubé tuh padidina sing perlu buin nyemuh. Di nuju baas di puluné telah, i mémé nyemak jijih nyang a penarak di tukub, lakar tebuka di ketungan, suud ento tapinina apang dadi baas kedas.
Paon reraman tiangé ané selem mula anget pesan. Yén nuju masan ujan, luung sajan ngidu di paon sambilang nunu jagung wiadin nambus séla. Tiang masih pepes masaré di paon krana paoné gedé misi selaan kayu magalar tiing, matatakan tikeh pandan.
Jani paon selem reraman tiangé suba ilang. Ilang ulian panglimbak jaman. Tiang kangen pesan tekén paon ané selem ento. Dumadak sameton Bali ané lénan nu ada ngelah paon selem, cara paon reraman tiangé ané pidan.


Dénpasar, 9 Juli 2015

No comments