Ngajang Tai
Olih:
I Wayan Paing
![]() |
Gagambaran Pande Ketut Taman, Sumber; lukisanku.id |
Timpalé mabriag kedék ningeh ané orahang
tiang dugas bapak guru nakénang unduk apa gaé dugas liburan sekolahé. Bapak
guru matakén kéto sedek tiang ngundap. Takonina kéto makesiab tiang masaut:
ngajang tai.
Mirib apang ilang kiap tiangé, bapak
guru ngorahin tiang ka malu. Sambilang ngusap-ngusapin paningalané, tiang
nyrogjog ka malu. Di malu tiang nyrita.
Uli itelun, i mémé ngajak tiang ngajang
tain sampi. Tain sampiné kakajang tur kasambehang di tegalé ané suba suud
tengalana tekén i bapa di limang dina. Mémé ngajang tai tusing ja ngajak tiang
dogén. Mémé ngajak pisagané ané setata saling tulungin sabilang ada gaé.
Pisagan tiangé ané milu ajaka patpat. Kéto tiang ngawitin critan tiangé.
Satondéné suud tiang nyrita, bapak guru
matakén: tusing ngajang tain sampi adanné, ngudiang kasambatang ngajang tai
dogén. Mara tiang ukan masaut, timpal-timpal tiangé malunan nyautin: yén
deriki, asal ampun nyambatang ngajang tai artinné ngajang tain sampi, Pak.
Bapak guru anggut-anggut mireng pasaut timpal-timpal tiangé.
Miribang ulian mara-mara matugas di
désan tiangé, bapak guru cucud buin matakén: apa melahné yén milu ngajang tai?
Maan patakon kéto buin tiang nyritayang unduk ngajang tain sampiné totonan.
Liunan cerik-cerik di désané dini demen
milu ngajang tai. Tusing ja ulian ngajang tain sampi gaginan aluh tur iing.
Tusing ja ulian demen makipu di tain sampiné. Tusing ja ulian lega ada nulungin
nyambehin tegalé lemekan. Tusing masi ulian ngajakang ngajang tain sampi i mémé
utawi mémén timpal-timpal tiangé ngorahin pianakné tusing masuk.
Ané makrana demen liu pesan. Abesik, yén
ngajang tai, i mémé pasti ngajakang pisaga. Yén suba ngajakang pisaga, i mémé
pasti ngaé dadaaran ané jaen-jaen. Paling tuara ngaé urab montong ajak jagung
nyanyah ané empuk. Lénan tekén ento ngaé masi darang kopi. Paling tuara séla
maunti gula bali. Ané ada di keneh cerik-cerik iaban tiang, da ja ngajang tai,
ngajakang ngaé apa ja pasti maan dadaar luung. Luungné nomer dua. Kalahan buin
abedik tekén kundangan utawi ngelah gaé mabé-béan.
Nomer dua, yén suba ngajang tai,
pisagané ané kajakan, amun ngelah pianak tuuh masuk SD utawi cerikan pasti
ajaka. Yén dina masuk, cerik-cerikné orahina nekain ka tongosné kajakan di
tekané uli masuk. Ditu maan galah mapalalianan. Mapalalianan sambilang nulungin
ngajang tai amun dadi baan ngaba.
Nomer telu, ané pinih demenin. Yén ada
gaginan ngajang tai, yadiastun di tegal pisagané pastika maan ngalih bobor.
Bobor sing ada lén tuah uled tain sampiné ané mawarna putih-putih. Gedén boboré
amun kesaa ané biasa maumah di don dapdapé. Yén kesaané gadang manut don
dapdapé ané amaha. Yén boboré putih yadiastun mamahané tain sampi ané badeng
utawi gading. I mémé ngorahang boboré ngaé tain sampiné melah lemekné. Tuah
dadi alih di katujuné ngajang tai.
Bapak guru masemu tandruh tur buin
nyekénang: dadi anggo apa boboré?
Buin lanturang tiang ceritané. Di
katujuné ngeduk tain sampiné, nepukin bobor, musti sampingang. Tondén dadi
duduk satondéné telah makajangan tain sampi. Ento makrana cerik-ceriké demen
pesan matulung ngajang tai. Apang énggalan telah. Apang énggalan dadi nuduk
bobor. Di subané suud makajangan tain sampi, boboré mapunduhang tur mawadahin.
Tusing ada ngorahin, makejang cerik-ceriké ané ada ditu makripitan. Ané gaéna
masangin bobor. Mesuang tain sampiné ané nu ada di basangné. Suud masangin
boboré makejang, laut maumbah kanti bersih. Di subané bersih mauyag aji uyah
laut kadepinang selaé menit. Suud kéto laut ka peseng apang kanti iat.
Di suudé meseng, biasané madum amun
cerik-cerik ané ajak masangin. Dumané ento laut kaaba mulih. Di jumahné, boboré
ané suba kapeseng kanti iat laut kagoréng. Yén melah luaban lengis ané anggo
ngoréng, boboré empuk dadiné. Empukné masaih ajak krupuk kulit keboné ané biasa
maadep di pekené. Krupuk ané biasa dadi gapgapan di katujuné i mémé teka uli
peken.
Boboré ané empuk jaenné jaenan tekén
krupuk kulit kebo. Masaih jaenné ajak bé pitik magoréng. Ditu legané ngajang
tai tur maan bobor.
Bapak guru makenyem suudé tiang nyrita.
Timpalé ngoplokin. Ada masi sruit-sruit. Jag ilang suba kiap tiangé. Apa buin
bapak guru ngorahin tiang nyemak buku punduhan nilainé. Di jéjér nilai Bahasa
Indonésia bapak guru nyuratang angka sangang dasa. (*)
No comments