Kesenian Drama Gong Wijayakusuma Abianbasé Gianyar sané Sayan Rered ring Éra Globalisasi
Olih: Ni Madé Dwirawati
Maosang indik kota seni, Gianyar punika sané kalintas
ring pikayun iraga. Kota sané akéh budaya lan dados barométer seni ring
Provinsi Bali puniki ngicénin kaasrian antuk krama Baliné lan wisatawan ring
Bali. Sira sané ten uning Kota Gianyar? Gianyar inggih punika silih sinunggil
kutus kabupatén sané magenah ring Bali. Akéh sané iraga nénten uning polih
iraga cingakin ring Gianyar. Budaya, tradisi lan adat istiadat polih iraga
cingak driki, nanging nénten nika kémanten, objék wisata, ajengan khas Gianyar
lan kesenian sané kaduénin olih Kota Gianyar ngaryanin ciri khas Kota Gianyar
puniki.
Ring Bali seni kakepah dados telung soroh inggih punika
Seni Wali, Bebali, lan Balih-balihan. Seni Wali inggih punika seni pagelaran
sakral sané kapéntasang guna kaaturang antuk Déwata Déwati ring Jeroan utawi
Utama Mandala, contonyané igelan baris, igelan rejang, lan igelan Sang Hyang.
Seni Bebali inggih punika seni pagelaran sané kapentasang manut tata cara lan
tradisi upacara adat antuk manusa contonyané mapandes, pawiwahan,
magedong-gedongan, miwah sané tiosan, igel-igel sané kasoroh ring seni bebali
inggih punika igelan topéng, wayang kulit miwah sané tiosan. Seni balih-balihan
inggih punika soroh seni pagelaran sané kapentasang kagunayang antuk ilén-ilén kémanten.
Seni pagelaran soroh seni balih-balihan contonyané igelan jogéd bumbung, lan
drama gong. Soroh seni pagelaran sané naenin kasub lan akéh kasenengin olih
krama Baliné antuk ilén-ilén inggih punika Drama Gong.
Drama gong inggih punika seni pagelaran sané kasarengin
seni lakon. Drama gong ngamentasin lakon-lakon saking satua Panji utawi Sampik
Ing Tai. Ring drama gong lakon-lakon nénten ngigel yadiastun ngelakon ring
satua sané kacrita lan nganggén dialék sané mabasa Bali. Silih sinunggil drama
gong sané kasub ring Bali inggih punika Drama Gong Wijayakusuma.
Drama Gong Wijayakusuma wénten ring taun 1996 ring Désa
Abianbasé, Kecamatan Gianyar, Kabupatén Gianyar, Bali. Drama gong puniki naenin
dados dademenan ring seni pagelaran Bali taun 1970-an. Drama gong Wijayakusuma
puniki sering kapentasang ring akéh pagelaran, tiosan dados ilén-ilén krama
Baliné, drama gong puniki taler kapentasang ring pagelaran instansi pemerintah
utawi Départemén Agama, Disdikpora, miwah sané tiosan. Anak Agung Gedé Raka
Payadnya sané embas tanggal 14 Agustus 1944 inggih punika seniman sané
ngaryanin drama gong wijayakusuma puniki. Sané kapertama ragana mentasang drama
gong ring acara wali Pura Puseh Désa Abianbasé, Gianyar ring pinanggal 24
Agustus 1996 sané kawastanin Drama Klasik, yadiastun peméntasan drama gong
puniki, I Gusti Bagus Nyoman Panji ngicénin wasta drama gong manut saking kalih
unsur inggih punika drama lan gambelan gong. Drama gong ring Desa Abianbasé,
Gianyar kawastanin Drama Gong Wijayakusuma. Drama gong Wijayakusuma ipidan akéh
madué genah ring atin krama Baliné, lakon-lakonnyané incem nganggén wastra
tradisional lan kapentasang antuk upacara adat lan agama.
Drama Gong Wijayakasuma inggih punika silih sinunggil
asét seni budaya Baliné sané mangkin sampun kagerus olih jaman lan kaengsapang
krama Baliné krana sampun kalah sareng ilén-ilén modérn sané lianan. Nénten
Drama Gong Wijayakusuma kémanten nanging soroh drama gong sané lianan ring akéh
genah ring Bali pateh nika sakadi jagi punah. Sané mangkin drama gong ring
Désa Abianbasé, Gianyar sampun nénten taén kapegelarang lan nénten wénten
sanggar antuk pelatian drama gong. Drama gong sekadi sampun sayan rered krana
jaman globalisasiné mangkin.
Iraga pinaka krama Balin sapatutnyané urati lan éling
mangda drama gong puniki kaloktah lan kasenengin antuk krama Baliné mawali.
Sampunang banggiang asét budaya lan warisan leluhurnyané puniki punah. Iraga
sepatutnyané ngaryanin pelatian utawi sanggar mangda krama Baliné uning tekén
drama gong lan nyidayang malajahin. Jaman ipidan krama Baliné kari seneng
nyingakin pagelaran satua-satua tradisional nanging mangkin sampun kidik sané
seneng tekén satua tradisional puniki.
Sawiréh punika mangkin iraga dados krama Balin mangda
nyidayang ngubah drama gong punika dados nyritayang satua-satua modérn nanging
nénten ngilangin ciri khas drama gong punika mangda krama Baliné seneng
nyingakin drama gong sané sakadi pateh tekén jamané mangkin. Ring jaman sané
modérn puniki sampun wénten téknologi canggih sané nyidayang iraga ngaryanin
vidio drama gong lan dados kasebarin ring internét, niki jagi ngranayang krama
Baliné seneng mawali lan uning tekén kebudayaan drama gong puniki. Ring
acara-acara kesenian iraga nyidayang ngadang perlombaan drama gong langsung
utawi léwat vidio mangda ring ajeng warsa wénten génerasi utawi pemuda-pemudi
sané ngalanturang budaya drama gong puniki. Krama Baliné sapatunyané
ngalestariang budaya lan tradisi ring Bali puniki, krana yéning budaya lan
tradisi Baliné ical utawi punah, nénten wénten sané kawarisan antuk para
okan-okan utawi génerasi iragané ring warsa sané jagi rauh. (*)
No comments